การพัฒนาเครื่องสำอางจากสารสกัดสมุนไพร ต.บางกรวย 3 เดินหน้าขับเคลื่อนเศรษฐกิจ BCG Model ด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่นและงานวิจัยเชิงนวัตกรรม
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สิริรัตน์ พานิช สังกัดสาขาวิชาเทคโนโลยีสุขภาพ เครื่องสำอางและการชะลอวัย (HCAT) คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร นำทีมนักวิจัยและวิทยากรร่วมถ่ายทอดองค์ความรู้และฝึกปฏิบัติโครงการอบรมการพัฒนาเครื่องสำอางจากสารสกัดสมุนไพร ต.บางกรวย 3 จ.นนทบุรี
เมื่อวันอังคารที่ 10 มิถุนายน 2568 สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดนนทบุรี ดำเนินโครงการจัดกิจกรรมอบรมเชิงปฏิบัติการภายใต้ โครงการอบรมการพัฒนาเครื่องสำอางจากสารสกัดสมุนไพร ต.บางกรวย 3 ซึ่งได้รับการสนับสนุนโดย กองทุนพัฒนาไฟฟ้าโรงไฟฟ้าพลังงานความร้อนร่วมพระนครเหนือ โดยมีผู้เข้าร่วมโครงการจำนวน 100 คน ประกอบด้วยประชาชน กลุ่มวิสาหกิจชุมชน และผู้ที่สนใจในด้านสุขภาพและความงามจากธรรมชาติ ณ โรงแรม Bell B Hotel อำเภอบางกรวย จ.นนทบุรี
โครงการมีเป้าหมายในการถ่ายทอดองค์ความรู้สู่ชุมชน เพื่อส่งเสริมการสร้างมูลค่าเพิ่มจากวัตถุดิบสมุนไพรท้องถิ่น สู่ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางที่ปลอดภัยและยั่งยืน ภายใต้แนวคิดเศรษฐกิจ BCG (Bio-Circular-Green Economy) ซึ่งเน้นการใช้ทรัพยากรชีวภาพอย่างคุ้มค่า ลดของเสีย และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
กิจกรรมหลักของโครงการประกอบด้วย
- การบรรยาย หัวข้อ “การพัฒนาเครื่องสำอางจากสารสกัดสมุนไพร”
- การสาธิตกระบวนการสกัดด้วยไอน้ำ สำหรับการผลิตสารสกัดไฮโดรโซลจากสมุนไพร เช่น ใบมะม่วงยายกล่ำ ใบมะนาว และว่านน้ำ
- การฝึกปฏิบัติการ ทำผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางจากสารสกัดสมุนไพร ได้แก่ โฟมล้างมือ สบู่เหลว และโลชั่นบำรุงผิว
ที่สำคัญ โครงการนี้ได้นำ ผลงานวิจัยของ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สิริรัตน์ พานิช, ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วรวิทย์ จันทร์สุวรรณ และ อาจารย์ ดร.จินตพัฒน์ นทีวัฒนา อาจารย์ประจำสาขาวิชาเทคโนโลยีสุขภาพ เครื่องสำอางและการชะลอวัย คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร มาประยุกต์ใช้ในกิจกรรมครั้งนี้ ซึ่งเป็นงานวิจัยด้าน “การพัฒนาเพื่อเพิ่มมูลค่าของผลิตภัณฑ์เหลือทิ้งทางการเกษตรด้วยนวัตกรรมสารสกัดไฮโดรโซลจากสมุนไพรไทยสำหรับผลิตภัณฑ์ชำระล้างร่างกายสำหรับผู้สูงวัย” โดยผลงานดังกล่าวได้นำมาขยายผลสู่การใช้ประโยชน์เชิงสาธารณะในระดับชุมชน เพื่อส่งเสริมการพึ่งพาตนเองด้วยวิทยาศาสตร์และนวัตกรรม
โครงการนี้นับเป็นแบบอย่างของความร่วมมือระหว่างภาคการศึกษาและชุมชน ในการนำองค์ความรู้และงานวิจัยไปสู่การใช้ประโยชน์จริง ตอบโจทย์ทั้งด้านเศรษฐกิจ สุขภาพ และการพัฒนาที่ยั่งยืน
ผลที่ได้รับจากโครงการ
1. ด้านวิชาการ
ผู้เข้าร่วมโครงการได้รับความรู้เชิงวิชาการเกี่ยวกับการสกัดสารจากสมุนไพรด้วยกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ เช่น การสกัดด้วยไอน้ำเพื่อผลิตสารสกัดไฮโดรโซล รวมถึงความรู้พื้นฐานด้านการพัฒนาเครื่องสำอางตามหลักการของวิทยาศาสตร์สุขภาพและความปลอดภัย สามารถประยุกต์ใช้ความรู้ดังกล่าวในการพัฒนาและต่อยอดผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพตามหลักเกณฑ์ทางวิชาการและมาตรฐานอุตสาหกรรมได้อย่างถูกต้อง
2. ด้านเศรษฐกิจ
ผู้เข้าร่วมโครงการสามารถนำองค์ความรู้ที่ได้รับไปต่อยอดเป็นอาชีพเสริม หรือพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์เพื่อจำหน่าย สร้างรายได้ให้กับตนเองและครอบครัว อีกทั้งยังช่วยเพิ่มมูลค่าให้กับสมุนไพรหรือวัสดุเหลือใช้ในชุมชน ลดการพึ่งพาผลิตภัณฑ์จากต่างประเทศ และกระตุ้นเศรษฐกิจในระดับท้องถิ่นตามแนวทางเศรษฐกิจ BCG (Bio-Circular-Green Economy)
3. ด้านสังคม
โครงการส่งเสริมการรวมกลุ่มของคนในชุมชนผ่านกิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกัน และการพัฒนาเครือข่ายผู้ประกอบการในระดับชุมชน ส่งผลให้เกิดการแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ ภูมิปัญญาท้องถิ่น และสร้างความเข้มแข็งทางสังคม รวมถึงการพัฒนาทักษะการทำงานร่วมกัน ความภาคภูมิใจในทรัพยากรท้องถิ่น และการมีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชนของตนเอง
4. ด้านสิ่งแวดล้อม
โครงการส่งเสริมการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างรู้คุณค่า โดยเฉพาะการนำสมุนไพรและวัสดุเหลือทิ้งทางการเกษตรมาใช้ให้เกิดประโยชน์ ลดการเกิดของเสียในกระบวนการผลิต และลดการใช้สารเคมีอันตรายในผลิตภัณฑ์ ส่งผลให้เกิดแนวทางการผลิตที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม สอดคล้องกับการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและการพัฒนาที่ยั่งยืน